/

Thạch cao nhiệt điện là một loại vật liệu phụ phẩm được tạo ra trong quá trình xử lý khí thải của các nhà máy nhiệt điện đốt than. Cụ thể, khi than đá được đốt để phát điện, khí thải phát sinh chứa nhiều lưu huỳnh dioxit (SO₂) – một trong những tác nhân gây mưa axit. Để giảm phát thải chất này, các nhà máy sử dụng công nghệ khử lưu huỳnh trong khí thải (FGD – Flue Gas Desulfurization), trong đó đá vôi (CaCO₃) được sử dụng để hấp thụ SO₂, tạo ra thạch cao (CaSO₄·2H₂O) ở dạng ướt. Sản phẩm thu được chính là thạch cao nhiệt điện, còn gọi là thạch cao FGD.

Thạch cao nhiệt điện có thành phần hóa học tương tự như thạch cao tự nhiên, nhưng được tạo ra từ quy trình công nghiệp thay vì khai thác từ mỏ. Loại thạch cao này có màu trắng ngà hoặc xám nhạt, thường có độ ẩm cao và cần được sấy khô trước khi đưa vào sử dụng.

Hiện nay, thạch cao nhiệt điện được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực. Trong xây dựng, nó là nguyên liệu sản xuất tấm thạch cao, vữa, bê tông nhẹ và đặc biệt là phụ gia trong sản xuất xi măng để điều chỉnh thời gian đông kết. Trong nông nghiệp, thạch cao có thể cải tạo đất chua, cung cấp canxi và lưu huỳnh cho cây trồng. Ngoài ra, nó còn được sử dụng trong ngành sản xuất gốm sứ, sơn và nhựa như một chất độn công nghiệp.

Việc sử dụng thạch cao nhiệt điện mang lại nhiều lợi ích: giúp giảm phát thải SO₂, tận dụng chất thải công nghiệp, giảm khai thác tài nguyên thiên nhiên và tiết kiệm chi phí sản xuất. Tuy nhiên, thạch cao nhiệt điện cũng có một số hạn chế như chất lượng không đồng đều, chứa tạp chất và yêu cầu công nghệ xử lý phù hợp trước khi sử dụng.

Tại Việt Nam, với hệ thống nhà máy nhiệt điện đốt than ngày càng phát triển, lượng thạch cao nhiệt điện tạo ra hằng năm rất lớn. Nếu được quản lý và tận dụng hiệu quả, loại vật liệu này không chỉ góp phần bảo vệ môi trường mà còn mang lại giá trị kinh tế thiết thực, hướng tới mô hình sản xuất sạch và phát triển bền vững